College van de maand

Edelsteen van de maand – Groene kwartsen herkennen.

Auteur: Kees Hoving

Op mineralenbeurzen onderzoek ik op de determinatiestand vaak groene stenen. Van smaragd tot hiddeniet, van jade tot moldaviet, wie kent ze niet. De stenen laten zich goed onderzoeken met enige kennis en standaard edelsteenkundige apparatuur. Lastig te onderzoeken vind ik de groene kwartsen. Kwarts ontstaat bij 573o C (α-kwarts), SiO2 met sporen Fe, Al, Li en U . Het behoort kristallografisch gezien tot het trigonale systeem. Kwartsen worden edelsteenkundig gezien enerzijds onderverdeeld in macro- of kristallijne, vaak doorzichtige kwartsen in ditrigonale vorm. Die vorm is een soort zeskantig “pijpje” met driemaal twee vlakken van gelijke breedte en een spits uiteinde. En anderzijds in micro- of crypto kristallijne, vaak ondoorzichtige massieve kwartsen. De kristallijne kwartsen hebben een lichtbreking op de refractometer van 1.54-1.55 met een dubbelbreking van 0.008 en een soortelijk gewicht van 2.65.  De waarden van de crypt kristallijne kwartsen liggen gemiddeld wat lager: een lichtbreking van 1.53-1.54 met een niet constante ‘anomale’ dubbelbreking tussen 0.003-0.008. De soortelijke gewichten liggen meestal tussen de 2.45 en 2.70.

Ik zet mijn ‘uitdagingen’ voor u op een rijtje.

Lees Meer

College van de maand – Atlantische meridionale omwentelingscirculatie (AMOC)

Auteur: Rosa Verheij

In de dieptes van de Atlantische oceaan is een prachtig water circulatie systeem aanwezig, een systeem dat een enorm belangrijk onderdeel is van het klimaatsysteem van de aarde. Het gaat om de Atlantische meridionale omwentelingscirculatie (MOC), ook wel de Atlantische thermohaliene circulatie (THC) genoemd. Dit systeem wordt intensief onderzocht en de grootste vraag binnen dit onderzoeksgebied is, wat de invloed van klimaatverandering op de circulatie is en vice versa.

Lees Meer

College van de maand: de geologie van offshore windparken

Auteurs: Martijn Mineur & Annelotte Weert

Windparken

Bij de aanleg van windparken denk je vast aan enorme schepen en indrukwekkende machines die de hoge windturbines één voor één in elkaar zetten. Maar wist je dat de geologie van de bodem een cruciale rol speelt? Sterker nog, de geologie bepaalt voor een groot deel waar de windmolens komen te staan.

Lees Meer

College van de maand: Een bijzonder impact krater

Auteur: Kiki du Pau

Als geoloog kan je het natuurlijk niet laten om boeken te lezen over geologie. Het boek “Nooit meer slapen” had ik echter al gelezen voordat ik aan mijn studie Aardwetenschappen begon. Mocht je deze klassieker van Willem Frederik Hermans niet kennen, het gaat over een geologie student die afreist naar Noorwegen. Hij wil namelijk bewijzen dat de ronde kraters in Noors Lapland het gevolg zijn van meteoriet inslagen.

Helaas bleken het geen impact kraters te zijn, maar bleken het allemaal dood ijs gaten of pingo ruïnes te zijn. Hoewel ik de uitspraak over hoe (on)interessant de Nederlandse geologie wel niet kan zijn, wat minder vond, was het idee over de ontstaansgeschiedenis van de kraters erg interessant. Dus ging ik op zoek naar andere kraters die wel ontstaan zijn door meteoriet inslagen. Via een Instagram bericht kwam ik toevallig een berichtje tegen over een bijzondere krater.

a href=”https://test.geologie.nu/wp-content/uploads/2024/09/F1.jpg”>Figuur 1. Satelliet afbeelding van de Pingualiet krater. Bron:https://landsat.visibleearth.nasa.gov/view.php?id=8472

Lees Meer

College van de maand: de geologie van Schotland

Auteur: Rosa Verheij

Schotland, het land wat bekendstaat om whisky, kilts, clans, lochen en prachtige ruige natuur. Deze zomer zal ik afreizen naar Schotland voor vakantie, ik kijk hier enorm naar uit. Voordat ik ga, zou ik graag wat meer willen weten over hoe dit prachtige landschap is gevormd. Van het eiland Skye tot de Schotse Hooglanden, maak je klaar voor een spoedcursus geologie van Schotland!

Schotland bestaat uit grofweg drie geografische gebieden. Het eerste gebied betreft de Highlands en de Islands (hooglanden en eilanden), een diverse regio ten noorden en westen van de Highland Boundary Fault (de hoogland grens breuk, figuur 1). De tweede regio omvat de centrale laaglanden, die een riftvallei betreft bestaande uit voornamelijk paleozoische formaties (figuur 2). Tot slot zijn er de Southern Uplands (het hoogland in het zuiden), die in het zuiden van de Southern Uplands breuk ligt en bestaat voornamelijk uit silurische deposities (figuur 2).

Lees Meer

College van de maand: Siccar point, een pointer in de geologie

Door: Iris van der Werf.

Siccar Point

Alles moet een keer voor het eerst gezien en uitgevonden worden, dat geldt ook voor de geologie. Het is misschien moeilijk in te denken, maar het echt bedrijven van geologie wordt eigenlijk nog niet eens zo heel erg lang gedaan als je het vergelijkt met bijvoorbeeld natuurkunde, wiskunde en filosofie. Toen geologie nog in de kinderschoenen stond werd het meer gezien als hobby voor rijkelui die tijd over hadden om stenen te beschrijven dan een echte studie. Dit wil echter niet zeggen dat er in die tijd geen belangrijke ontdekkingen zijn gedaan. Zo is Siccar point voor het eerst beschreven door James Hutton in 1788, een van de voorvaderen van de moderne geologie.

Lees Meer
Back To Top