skip to Main Content

College van de maand: Vinicunca; Een Geologisch Kunstwerk

Auteur: Iris van der Werf

Vinicunda. Bron: McKayla Crump, Unsplash.

Vinicunca, beter bekend als de Regenboogberg van Peru, ligt op ruim 5.000 meter hoogte in de Andes ten zuidoosten van Cuzco. Deze berg is een spectaculair voorbeeld van hoe geologie niet alleen leerzaam, maar ook ronduit prachtig kan zijn door een prachtig gemêleerd kleurenpallet. In dit college leg ik jullie haarfijn uit hoe Vinicunca is ontstaan.

Lees Meer

Edelsteen van de maand: smaragd herkennen.

Auteur: Kees Hoving

Onlangs had ik een dispuut over het verschil tussen de edelstenen smaragd en groene beryl. Smaragd is een door chroom gekleurde groene variant van beryl. Als de kleur is veroorzaakt door ijzer moet het groene beryl worden genoemd, althans volgens leidende edelsteenkundigen. Er bestaat een groot prijsverschil tussen beide dus herkenning is bepaald van belang. In Europa is deze richtlijn helder en er wordt redelijk goed op gelet. In Amerika wordt in de praktijk vaak “voldoende verzadigd groen” gehanteerd. Een (dure) smaragd in Nederland aangekocht via eBay kan zomaar een (goedkopere) groene beryl blijken te zijn. Ook Nederlandse edelsteenkundigen gaan soms “in de fout”. Dat zit zo. Eerst wordt een groene facetsteen op de refractometer gelegd en bepaald of het beryl is. In bevestigend geval is de logische vervolgstap onderzoek met de spectroscoop. Op specifieke plaatsen in het spectrum moeten ingeval smaragd zwarte wolken of lijnen/banden zijn te zien. Ontbreken deze chroomlijnen dan is veelal de conclusie “groene beryl”. Maar misschien is deze conclusie voorbarig.

Lees Meer

Edelsteen van de maand – Groene kwartsen herkennen.

Auteur: Kees Hoving

Op mineralenbeurzen onderzoek ik op de determinatiestand vaak groene stenen. Van smaragd tot hiddeniet, van jade tot moldaviet, wie kent ze niet. De stenen laten zich goed onderzoeken met enige kennis en standaard edelsteenkundige apparatuur. Lastig te onderzoeken vind ik de groene kwartsen. Kwarts ontstaat bij 573o C (α-kwarts), SiO2 met sporen Fe, Al, Li en U . Het behoort kristallografisch gezien tot het trigonale systeem. Kwartsen worden edelsteenkundig gezien enerzijds onderverdeeld in macro- of kristallijne, vaak doorzichtige kwartsen in ditrigonale vorm. Die vorm is een soort zeskantig “pijpje” met driemaal twee vlakken van gelijke breedte en een spits uiteinde. En anderzijds in micro- of crypto kristallijne, vaak ondoorzichtige massieve kwartsen. De kristallijne kwartsen hebben een lichtbreking op de refractometer van 1.54-1.55 met een dubbelbreking van 0.008 en een soortelijk gewicht van 2.65.  De waarden van de crypt kristallijne kwartsen liggen gemiddeld wat lager: een lichtbreking van 1.53-1.54 met een niet constante ‘anomale’ dubbelbreking tussen 0.003-0.008. De soortelijke gewichten liggen meestal tussen de 2.45 en 2.70.

Ik zet mijn ‘uitdagingen’ voor u op een rijtje.

Lees Meer

College van de maand – Atlantische meridionale omwentelingscirculatie (AMOC)

Auteur: Rosa Verheij

In de dieptes van de Atlantische oceaan is een prachtig water circulatie systeem aanwezig, een systeem dat een enorm belangrijk onderdeel is van het klimaatsysteem van de aarde. Het gaat om de Atlantische meridionale omwentelingscirculatie (MOC), ook wel de Atlantische thermohaliene circulatie (THC) genoemd. Dit systeem wordt intensief onderzocht en de grootste vraag binnen dit onderzoeksgebied is, wat de invloed van klimaatverandering op de circulatie is en vice versa.

Lees Meer

Mineraal van de maand: Coquimbiet, een lastig mineraal

Auteur: Herman van Dennebroek

Inleiding

Coquimbiet is een mineraal dat de laatste 15 jaar vaker wordt aangeboden op beurzen of internet verkoop sites dan daarvoor, terwijl het mineraal al in 1841 door Breithaupt ontdekt is en vernoemd naar de provincie Coquimbo in Chili. Het is een aluminium – ijzer sulfaat met de formule AlFe3(SO4)6(H2O)12 · 6H2O

Let op! In publicaties van voor 2019 wordt de formule vaak geschreven als Fe2(SO4)3.9H2O, dus zonder aluminium. Nieuwe onderzoekingen hebben aangetoond dat aluminium altijd aanwezig is in coquimbiet.

Lees Meer
Back To Top